فرجام شناسی کیهانی در مکاشفات یهودی دورۀ بین العهدین

دوران حد فاصل ترجمۀ هفتادی تا زمان نگارش عهد جدید، به دورۀ بین العهدین موسوماست. این دوره به سبب هم جواری یهودیان با اقوام دیگر، موجد ادبیات بسیار پرباری بودکه گونه های ادبی متنوعی را در خود داشت. از جمله میتوان گونۀ ادبی مکاشفه را نام بردکه به دلایلی همچون تاثیر اندیشه های ایرانی بر یهود، قوت فراوان گرفت. آزارهایی کهیونانیان و رُمیان بر این قوم روا داشتند، فرجام شناسی نوینی را در مکاشفات بین العهدینبنیان نهاد که هم در راستای تکمیل آموزه های عهد عتیق بود و هم دردهای تاریخی این قومرا مرهم می نهاد. ساختار این فرجام شناسی بر جبری تاریخی استوار بود که فسادهایموجود در جامعۀ انسانی را موجب فساد و کاستی در امور کیهانی می دانست و آن دو رازمینۀ ظهور مسیحا و اصلاحات او به شمار می آورد. فرجام شناسی مکاشفات با ارائۀ نگاهیفراتاریخی به رخدادهای آخرالزمان، دیدگا ههای تاریخیِ فرجام شناسی عهد عتیق را به کلیدگرگون کرد، زیرا از دیدگاه مکاشف هگران دورۀ بی نالعهدین، عالم آخرت، به موازات همینعالمِ ماده در جریان بود و اورشلیم آسمانی که نماد ملکوت الهی به شمار می رفت،می توانست هر لحظه در قلب های آدمیان بر پا شود و محل استقرار خداوند باشد.